Η Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ) αποτελεί μία από τις χρόνιεςασθένειες από την οποία προσβάλλονται και νοσούν εκατομμύρια άνθρωποι (περίπουτο 15-20% των καπνιστών νοσούν ή θα νοσήσουν από ΧΑΠ), που απασχολούν καθημερινάτους γιατρούς στην άσκηση της σύγχρονης ιατρικής. Υπολογίζεται ότι σήμερα πάσχουν από ΧΑΠ, περίπου μισό δισεκατομμύριοάνθρωποι στον πλανήτη, άνδρες και γυναίκες, ενώ για την πατρίδα μας εκτιμάταιότι 500.000 – 700.000 είναι οι πάσχοντες, από τους οποίους όμως περίπου οιμισοί δεν το γνωρίζουν.
Ta παραπάνωτονίσθηκαν μεταξύ άλλων, σε συνένεντευξη τύπου που διοργάνωσε η ΈνωσηΠνευμονολόγων Ελλάδας (Ε.Πν.Ελ), εκπρόσωποι της οποίας διευκρίνισαν ότι εκτός από την ΧΑΠ, υπάρχουνκαι πολλά άλλα νοσήματα του αναπνευστικού, που αποτελούν επίσης μάστιγες τουσύγχρονου ανθρώπου.
Συγκεκριμένα ο Πρόεδρος της Ε.Πν.Ελ., κ. Τσάτσος, τόνισε ότι σύμφωνα μετα στοιχεία της Eurostat του 2010, οι παθήσεις του Αναπνευστικού Συστήματος, ήταν η 3ησυνηθέστερη αιτία θανάτου στην ΕΕ-27,μετά τις παθήσεις του κυκλοφορικού και τονκαρκίνο, με 41,2 θανάτους κατά μ.ο. ανα 100.000 κατοίκους και βέβαια τόνισε ότιδεν πρέπει να παραβλεφθεί το γεγονός ότι στη 2η συνηθέστερη αιτίαθανάτου που είναι ο καρκίνος γενικά, στον καρκίνο του αναπνευστικού συστήματος(λάρυγγας, τραχεία, βρόγχοι και πνεύμονας) αντιστοιχεί ένα πολύ υψηλό επίσηςποσοστό της τάξης των 38,4 θανάτων κ.μ.ο. ανα 100.000 κατοίκους.
Αντίστοιχα τόνισε, ότι σύμφωνα με στοιχεία του WHO του 2011, τα συχνότερα νοσήματα του ΑναπνευστικούΣυστήματος που κατατάσσονται μέσα στη λίστα των 10 πλέον συχνών αιτιών θανάτουπαγκοσμίως είναι, οι λοιμώξεις του κατώτερου αναπνευστικού (3η θέση - 6,73%), ηΧρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια (4η θέση - 5,82%), ο καρκίνος τουΑναπνευστικού Συστήματος (7η θέση - 2,8%), ενώ άλλα συνήθη νοσήματαπου εμπίπτουν στην ειδικότητα της Πνευμονολογίας είναι η φυματίωση, το βρογχικόάσθμα, η υπνική άπνοια, οι επαγγελματικές πνευμονοπάθειες καθώς και οιπαροξύνσεις όλων αυτών των νοσημάτων λόγω της εποχικής Ατμοσφαιρικής ρύπανσης καιφυσικά όλα αυτά είναι νοσήματα που καθιστούν την ύπαρξη Πνευμονολόγωναπαραίτητη σε κάθε Δημόσιο Φορέα Παροχής Υπηρεσιών Υγείας οποιουδήποτεεπιπέδου.
Όπωςανέφεραν χαρακτηριστικά, σήμερα ακόμα και μεγάλα Πανεπιστημιακά ή ΓενικάΝοσοκομεία της Αττικής (Λαϊκό, ΚΑΤ, Ιπποκράτειο, Γ.Γεννηματάς, Αλεξάνδρα, Αρεταίειο, Τζάνειο, Ασκληπιείο Βούλας, Μεταξά κλπ), δενέχουν στο οργανόγραμμα τους ΟΥΤΕ ΜΙΑ (1) ΘΕΣΗ ΠΝΕΥΜΟΝΟΛΟΓΟΥ.
ΟιΈλληνες ασφαλισμένοι και σκληρά φορολογούμενοι πολίτες αυτής της χώραςδικαιούνται στον 21ο αιώνα καλύτερες Παροχές Υγείας, κατέληξαν οιεκπρόσωποι της Ε.Πν.Ελ.
Συνεχίζοντας για την ΧΑΠ,ο Αντιπρόεδρος της Ε.Πν.Ελ. Καθηγητής κ. Ρασιδάκης, τόνισε ότι αυτή ευθύνεται για 3-3.5 εκατομμύρια θανάτους σε παγκόσμιακλίμακα και αποτελεί την 5ηαιτία αναπηρίας και την 4η αιτία θανάτων (ένας σιωπηλός και συνεχήςπαγκόσμιος πόλεμος) με προοπτική ανόδου στην 3η θέση τα επόμεναχρόνια, ενώ αποτελεί ήδη μία από τις2-3 βασικές νόσους (μαζί με την στεφανιαία νόσο και τα αγγειακά εγκεφαλικάεπεισόδια) που επηρεάζουν αρνητικά την παγκόσμια οικονομία των ασφαλιστικώνταμείων σε θέματα Yγείας.Το παράδοξο είναι ότι παρά την μεγάλη συχνότητά της, αλλά και τουςυψηλούς δείκτες θνησιμότητας, η ΧΑΠ είναι μία νόσος εν πολλοίς άγνωστη όχι μόνοστο ευρύ κοινό αλλά και στην ομάδα υψηλού κινδύνου που είναι οι καπνιστές,ακόμα όμως και σε επαγγελματίες Yγείας που δενασχολούνται με νοσήματα του αναπνευστικού (π.χ. Ιατροίάλλων ειδικοτήτων, Οδοντίατροι, Φαρμακοποιοί, Νοσηλευτές κλπ).
Η αιτία για αυτή την έλλειψηευαισθητοποίησης είναι, αφενός η ελλιπής ενημέρωση για τη ΧΑΠ και αφετέρου τογεγονός ότι η νόσος δεν γίνεται αντιληπτή κοινωνικά σαν ασθένεια, π.χ. η εικόναενός καπνιστή ή μιάς καπνίστριας 40-45 ετών που βήχει (τσιγαρόβηχας), βγάζειπτύελα και λαχανιάζει εάν ανέβει μία μικρή ανηφόρα ή δύο ορόφους, κατά πολλούςμπορεί να θεωρείται «φυσιολογική» ή «αναμενόμενη»
Το κάπνισμα, ενεργητικόκαι παθητικό, αποτελεί τονκυριότερο παράγοντα κινδύνου για την ΧΑΠ, με τη χώρα μας να κατέχει σύμφωνα μετα τελευταία στοιχεία την 19η θέση παγκοσμίως στη λίστα των ενηλίκωνκαπνιστών, με ποσοστό 38% που είναι το μεγαλύτερο στη Δ. Ευρώπη και τηνΓερμανία να βρίσκεται στην 33η θέση και αντίστοιχα να κατέχουμε την 3η θέση στον αριθμόκαταναλούμενων τσιγάρων ανα ενήλικα και ανά έτος (2795 τσιγ/ενηλ/ετος), με τηνΙσπανία να βρίσκεται στην 19η (1757 τσιγ/ενηλ/ετ).
Τασυμπτώματα της ΧΑΠ (βήχας, πτύελα, δύσκοληαναπνοή στο ανέβασμα σκάλας ή στον ανήφορο), χαρακτηρίζονται από ύπουληεμφάνιση και σταδιακή συν τω χρόνω επιδείνωση. Το πρόβλημα με τα συμπτώματαείναι ότι έχουν τόσο ύπουλη εμφάνιση, έτσι ώστε οι πάσχοντες για κάποια χρόνιατα θεωρούν, λανθασμένα, σαν μία φυσιολογική συνέπεια του καπνίσματος (π.χ. τσιγαρόβηχας) και της παρόδου της ηλικίας.Σε ένα άνθρωπο που έχει εκτεθεί ενεργητικά ή παθητικά στο κάπνισμα και έχεικάποιο ή όλα από τα προαναφερθέντα συμπτώματα, η διάγνωση της ΧΑΠ τεκμηριώνεται με την εξέταση αναπνοής που λέγεταισπιρομέτρηση, την οποία μπορούν ναεκτελέσουν και να ερμηνεύσουν όλοι ανεξαιρέτως οι Πνευμονολόγοι, είτε στονοσοκομείο είτε στα ιατρεία τους.
ΟΙΜΕΛΕΤΕΣ
Ο Ειδ.Γραμματέας της Ε.Πν.Ελ, κ. Κοσμάς, αναφέρθηκε αρχικά, στην προ 10 ετών περίπουδημοσιευθείσα επιδημιολογική μελέτη της Ομάδας Εργασίας ΧΑΠ της ΕλληνικήςΠνευμονολογικής Εταιρίας (Chest, 2004), σε 900 περίπου Έλληνεςκαπνιστές, άνδρες και γυναίκες, ηλικίας μεγαλύτερης των 35 ετών, όπου καταδείχθηκεμε σχετικό ερωτηματολόγιο και με σπιρομέτρηση (που είναι η εξέταση αναπνοής μετην οποία επικυρώνεται ή αποκλείεται η διάγνωση της ΧΑΠ), ότι η μέση συχνότητατης ΧΑΠ ήταν 8.4% (11.6% σε άνδρες, 4.8% σε γυναίκες). Ένα πολύ ενδιαφέρον εύρημα της μελέτης αυτήςήταν ότι μόνο το 19% αυτών που διαγνώστηκαν ότι πάσχουν απόΧΑΠ σε αρχικά στάδια, ήδη γνώριζαν ότι πάσχουν από αυτή τη νόσο.
Σεένα σύνολο περίπου 20.000 σπιρομετρήσεων που έχουν πραγματοποιηθεί τηντελευταία 15ετία σε όλη τη χώρα, διαπιστώθηκε ότι το13% των εξετασθέντων πάσχουν από ΧΑΠ, ενώ ένα πολύ εντυπωσιακό ποσοστό πουπροσεγγίζει το 62% αυτών, δεν γνώριζαν ότι είναι ήδη ασθενείς και ότι πρέπει να αναζητήσουν ιατρική βοήθεια.
Στην πρό 2 ετών δημοσιευθείσα μελέτη τηςΟμάδας Εργασίας ΧΑΠ της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρίας (Journal of Public Health and Epidemiology,2011),αποτυπώνονταιτα θετικά και ενθαρρυντικά αποτελέσματα όλης αυτής της “Πνευμονολογικήςεκστρατείας εναντίον της ΧΑΠ”. Σε σχετικό ερωτηματολόγιο γνώσεων για την ΧΑΠ,που απευθύνθηκε σε Αθηναίους πολίτες κατά την διάρκεια των κεντρικών εκδηλώσεωντης Παγκόσμιας Ημέρας ΧΑΠ των ετών 2002, 2005, 2007 και 2008, το ποσοστό των πολιτών πουγνώριζαν ποια ασθένεια είναι η ΧΑΠ, τα συμπτώματά της, την σχέση της με τοκάπνισμα, και τον τρόπο διάγνωσης της, ήταν αρχικά 13% (2002) και ανήλθεσταδιακά σε 29% (2005), 45% (2007) και 55% (2008).
Σήμερα, η φαρμακευτική (εισπνεόμεναφάρμακα, φάρμακα διακοπής καπνίσματος, αντιγριπικό εμβόλιο) αλλά και η μηφαρμακευτική θεραπεία της ΧΑΠ (πνευμονική αποκατάσταση [πρόγραμμαεκπαίδευσης ασθενών, φυσιοθεραπείας, άσκησης, διατροφικής παρέμβασης καιψυχολογικής υποστήριξης], οξυγονοθεραπεία, μηχανικός αερισμός, χειρουργική)έχουν παρουσιάσει μέσα από πρόσφατες μεγάλες πολυεθνικές κλινικές μελέτεςχιλιάδων ασθενών, σπουδαία αποτελέσματα όσον αφορά την ανακούφισηαπό τα συμπτώματα, την αύξηση της ικανότητας των ασθενών για σωματικήδραστηριότητα, την επιβράδυνση της επιδείνωσης της αναπνευστικής λειτουργίας,την βελτίωση της ψυχολογίας τους, την αποφυγή των λοιμώξεων-παροξύνσεων-νοσηλειών,την βελτίωση της ποιότητας ζωής και την ελάττωση της θνησιμότητας. Απαραίτητο στοιχείο της σωστής και αποτελεσματικήςθεραπείας είναι και η τακτική παρακολούθηση των ασθενών από τονκατάλληλο γιατρό, που είναι ο Πνευμονολόγος.
ΟΙ ΠΝΕΥΜΟΝΟΛΟΓΟΙ
Τέλοςο Γεν. Γραμματέας της Ε.Πν.Ελ, κ. Ζαχαριάδης, σημείωσε ότι τα τελευταία 10-15χρόνια οι Έλληνες Πνευμονολόγοι, που είναι οι αποκλειστικά εξειδικευμένοιγιατροί που γνωρίζουν και μπορούν να διαχειρίζονται την ΧΑΠ καθ’ολοκληρία, απότο ήπιο μέχρι το πολύ σοβαρό στάδιο της νόσου, έχουν κάνει μεγάλη προσπάθεια σεόλα τα επίπεδα. Είτε μεμονωμένα ο Έλληνας Πνευμονολόγος στον κοινωνικό καιεργασιακό του χώρο, είτε ο επιστημονικός φορέας των Ελλήνων Πνευμονολόγων(Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρία), είτε τέλος ο επαγγελματικός φορέας τους(Ένωση Πνευμονολόγων Ελλάδας) κατέβαλαν και καταβάλλουν κάθε προσπάθεια για ναγίνει γνωστή στον κόσμο αυτή η ασθένεια, να διαγνωστεί όσο το δυνατόν πιοέγκαιρα, ώστε να υπάρχουν βάσιμες προσδοκίες αποτελεσματικής θεραπείας, νααντιμετωπιστεί θεραπευτικά σωστά και βέβαια να προληφθεί πριν εκδηλωθεί.
Μία τεράστια δέσμη μέτρων και μέσων ανιδιοτελούςπροσφοράς των Ελλήνων Πνευμονολόγων στην Ελληνική κοινωνία, έχει ξεκινήσει μετην καταγραφή του προβλήματος, με εκδηλώσεις ενημέρωσης κοινού ανά τηνεπικράτεια, με εμφανίσεις σε μέσα μαζικής ενημέρωσης εθνικής ή τοπικήςεμβέλειας και κατέληξε σε πάμπολλες ημέρες δωρεάν σπιρομετρήσεων σε όλη τηνΕλλάδα, καμπάνιες για το κάπνισμα, διοργάνωση Παγκόσμιων Ημερών ΧΑΠ ή ΔιακοπήςΚαπνίσματος, επαφές ευαισθητοποίησης φορέων (π.χ. Υπουργείου, Ταμείων, Δήμωνκλπ), που χαράσσουν πολιτική Υγείας, οργάνωση Ιατρείων διακοπής καπνίσματος σεόλη τη χώρα, κέντρων πνευμονικής αποκατάστασης, ακόμα και εκδηλώσεις ενημέρωσης άλλων ιατρικών ειδικοτήτων σε διάφορες περιοχέςτης χώρας μας. Δυστυχώς και κακώς όμως, ακόμα και σήμερα οι Δομές Υγείας (πχΚέντρα Υγείας, Νομαρχιακά Νοσοκομεία) ή οι κοινωνικές δομές (π.χ. ΚΑΠΗ, χώροιεργασίας), δεν στελεχώνονται από Πνευμονολόγους, ενώ ταυτόχρονα τυχαίνει να μηνυπάρχουν και ελεύθεροι επαγγελματίες Πνευμονολόγοι σε όλες τις περιοχές τηςχώρας και έτσι όλες οι πιό πάνω προσπάθειες, που μοναδικό σκοπό έχουν την προστασία τηςΕλληνικής κοινωνίας από την μάστιγα της σύγχρονης ανθρωπότητας, την ΧΑΠ, να μηνστέφωνται πάντα από επιτυχία..
Η ακριβής πληροφόρηση και η απόκτηση σωστήςγνώσης του κόσμου για την ΧΑΠ, είναι το κλειδί που θα οδηγήσει κάποτε στηναπάλειψη της νόσου, εάν ο κόσμοςσταματήσει να καπνίζει (ΙΔΑΝΙΚΟΣ ΣΤΟΧΟΣ) αλλά και ο μονόδρομος που θα οδηγήσειστην όσο το δυνατόν πιο έγκαιρη διάγνωση της νόσου (ΡΕΑΛΙΣΤΙΚΟΣ ΣΤΟΧΟΣ), που μετη σειρά της οδηγεί στην πολύ αποτελεσματικότερη θεραπεία με όλα τα ευεργετικάγια τους ασθενείς επακόλουθα.
Εναρμονισμένη στην Παγκόσμια ΗμέραΕνημέρωσης για την ΧΑΠ (20Νοεμβρίου 2013), ή Ένωση Πνευμονολόγων Ελλάδας (Ε.Πν.Ελ), καλεί όλους τουςΈλληνες Πνευμονολόγους να εντείνουμε τις προσπάθειες μας και είτε μεμονωμένα,είτε συστρατευμένοι κάτω από τον Επιστημονικό και τον Επαγγελματικό μας φορέα,όλοι μαζί να πετύχουμε τον ΡΕΑΛΙΣΤΙΚΟ και να πλησιάσουμε όσο το δυνατόν πιοκοντά στον ΙΔΑΝΙΚΟ ΣΤΟΧΟ μας.
Ταυτόχρονα καλεί την Πολιτεία να αντιληφθείεπιτέλους τις ανάγκες των καιρών και να επενδύσει στο μέλλον αυτής της χώρας,δημιουργώντας τις πρέπουσες συνθήκες και τις υποδομές παροχών Υγείας, κάτι πουάμεσα θα βελτιώσει την ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών και μεσομακροπρόθεσμα θα μειώσει εντυπωσιακά τιςδαπάνες Υγείας, στελεχώνοντας, όχι μόνο τα Γενικά Νοσοκομεία της χώρας αλλάακόμα και την πλέον στοιχειώδη Υγειονομική Μονάδα, όπως είναι τα Κέντρα Υγείαςκαι τα Ιατρεία του ΕΟΠΥΥ, με Πνευμονολογικές Κλινικές και αντίστοιχα μεγιατρούς Πνευμονολόγους, που το γνωστικό τους πεδίο είναι η διάγνωση και ηθεραπεία όλων αυτών των ασθενειών.
΄
ΟΠρόεδρος Ο Γεν. Γραμματέας
Αναστ.Δ. Τσάτσος Εμμ. Ζαχαριάδης